άκαστος

Όνομα μυθολογικών προσώπων. 1. Μυθικός βασιλιάς της Ιωλκού που πήρε μέρος στην Αργοναυτική εκστρατεία. Κατά τη διάρκεια της εκστρατείας αυτής, ο πατέρας του Πελίας εξόντωσε την οικογένεια του Ιάσονα ο οποίος, όταν γύρισε, ζήτησε τη βοήθεια της γυναίκας του, μάγισσας Μήδειας, για νατον τιμωρήσει. Η Μήδεια κατάφερε τότε με τέχνασμα να πείσει τις κόρες του Πελία Πελιάδες να κατακρεουργήσουν τον πατέρα τους. Μετά από αυτό ο Ά. έδιωξε από την Ιωλκό τον Ιάσονα και τη Μήδεια και τέλεσε αγώνες προς τιμήν του πατέρα του, στους οποίους πήραν μέρος διάσημοι ήρωες της αρχαιότητας. Οι αγώνες αυτοί απέκτησαν μεγάλη φήμη και πολλοί καλλιτέχνες εμπνεύστηκαν από αυτούς έργα τους. Τον Ά. σκότωσε αργότερα ο Πηλέας που είχε καταφύγει στην Ιωλκό για να εξαγνιστεί για τον ακούσιο θάνατο του Ευρυτίωνα που είχε διαπράξει. Εκεί όμως αντιμετώπισε διάφορες μηχανορραφίες από τη σύζυγο του Ά. Αστυδάμεια, της οποίας αρνήθηκε τον έρωτα, καθώς και τον φθόνο του Ά. ο οποίος τον εγκατέλειψε κάποτε άοπλο στο όρος Πήλιο για να κατασπαραχτεί από τα αγρίμια. Ο Πηλέας όμως διέφυγε τον κίνδυνο και γύρισε στην Ιωλκό όπου σκότωσε και τον Ά. και την Αστυδάμεια. 2. Βασιλιάς του Δουλιχίου νησιού του Ιονίου, που αναφέρεται στην Οδύσσεια.

* * *

ἄκαστος, ο (Α)

«ἡ σφένδαμνος» (Ησύχ.).

[ΕΤΥΜΟΛ. Η λ. θεωρείται ότι προέρχεται από αρχικό τ. *ἄκαρ-στος από ρίζα *ακ-(«αιχμηρός» κ.λπ.) και είναι συγγενής ως προς την προέλευση με τις λ. ἄκαρνα*, λατ. acer, -eris και το γερμ. Ahorn «σφένδαμνος». Ως προς το τέρμα η λ. σχηματίζεται αναλογικά προς άλλα ονόματα φυτών που λήγουν σε -στος, πρβλ. πλατάνιστος. Βλ. και λήμμα ακ-].